Kirbijeve avanture širom sveta – Rip Kirbi, sedmi tom

Rip Kirbi, “prvi savremeni detektiv” (kako stoji na prvoj stranici svakog toma njegovih sabranih epizoda koje originalno objavljuje King Features Syndicate a kod nas Čarobna knjiga), ima dva “oca”: Aleksa Rejmonda (1909-1956), koji ga je kreirao kao svoj povratak stripu nakon vojne demobilizacije 1946. godine, i Džona Prentisa (1920-1999) koji je nasledio Rejmonda i stvarao Kirbijeve avanture više od četiri decenije. Ako je Rejmondova zasluga u osmišljavanju, za tadašnje prilike, krajnje neobičnog privatnog detektiva (sa naočarima, pijaniste, džentlmena sa besprekornim manirima spremnog da igra i “grube igre”)  i zauzimanju zapaženog mesta na sceni američkog novinskog stripa, koje je potrajalo samo 10 godina i 36 epizoda, Prentisu se ne može poreći da je razvijao i nadograđivao lik tako da postane dugovečni klasik stripa. Tokom trajanja “Prentisove ere” u, ni manje ni više nego 161 epizodi, Kirbijevo odstupanje od dotadašnjih obrazaca krimića je definitivno prihvaćeno a potom je tretiran kao prepoznatljiva, proverena vrednost koja odoleva raznim, kraćim ili dugotrajnijim ali uvek prolaznim, žanrovskim modama. Rejmondovo odbijanje da Kirbi bude samo salonski, intelektualni detektiv ali i samo tvrdo kuvani detektiv koji “hvata na snagu” pokazalo se kao dobra odluka kojoj je Prentis neprestano dokazivao vitalnost.

Sedmi tom sabranih Kirbijevih avantura sadrži sedam epizoda originalno objavljenih u novinskim kaiševima od 3.11.1958. do 19.11.1960. godine. U te dve godine Kirbi je najmanje boravio u Njujorku jer su ga poslovi vodili na razne strane, od pustih gradova-duhova sa Divljeg zapada do toplih mora i bajkolih ostrva, egipatskih pustinja ili nepoznatog zamka prepunog ukradenih umetničkih dela. Na šarmantnog detektiva su nasrtale znane i neznane lepotice a mnoge su ostale ucveljene shvatajući da neće za sebe zadobiti ovog poželjnog kavalira. Jedna će lepotica, međutim, stradati jer nije prihvatila Ripovu pomoć (“Ostrvo ucenjivača”); no, zato će razmažena bogatašica (“Fortunine ludorije”) zahvaljujući Ripovoj brizi shvatiti da život izvan tatine zaštite nije ni malo lak. Konačno, dve će se lepotica sumnjivih namera boriti za Ripovu naklonost (“Kapetan Dum i prevaranti”). Stalna Ripova devojka, manekenka Hani, pojaviće se samo jednom i to ne da bi bila izvor probleme (kako je uobičajeno) već da pomogne u oslobađanju Dezmonda optužbe za ubistvo koje, naravno, nije počinio (“Ubistvene šibice”). S druge strane, Rip se, između borbi sa piratima ili snagatorima (kakav je Džej-Džej “Šibica”) ponovo susreo sa svojim večitim neprijateljem, surovim Menglerom (“Mengler i devojka”) i navaljalac se opet našao iza rešetaka (verovatno ne zadugo jer ga te prepreke nikada nisu mogle trajno zaustaviti i smiriti). Egzotika dalekih azijskih mora pomalo će biti oskrnavljena tendencioznim aluzijama na narodne pobune koje su ugrozile red i biznis ali je to bio patriotski danak “Hladnom ratu” i podgrevanje poželjnih predrasuda o nemirnim prostorima koji ugrožavaju kapitalističku demokratiju i slobodu. Propaganda je, očito, (kao i špijunaža, politički progoni i slične aktivnosti) rabota koju koriste svi sistemi bili oni tzv. “demokratski” ili tzv. “totalitarni”.

Dve najzanimljivije epizode u ovom tomu svakako su “Utočište s blagom” o tajanstvenom, blaziranom bogatašu koji u svom zamku (na nepoznatom ostrvu u južnim morima) čuva mnoštvo umetničkih predmeta čiju krađu su plaćali njegovi preci i on; na žalost, priča o krađi u ime spasavanja ljudske baštine ne uspeva da se razvije već se razrešava trivijalnim obračunom sa slugama koje bi da se lako obogate. Ipak, ovo je zanimljivi, lako apokaliptički iskorak u odnosu na kriminalističke obrasce. Još je atraktivnija epizoda “Susret sa sudbinom” u kojoj je ta sudbina u stvari Doktor Sudbina, dijabolična pojava koja sebe doživljava kao reinkarnaciju graditelja piramide od pre 4.000 godina! Možda bi sve to bila fiksacija poremećene osobe da Sudbina ne zna za postojanje tajne odaje u piramidi o kojoj niko drugi nema nikakve predstave. Kako je to moguće ostaće neobjašnjeno jer Doktor Sudbina gine ali uveren u svoju novu reinkarnaciju! Nota misticizma (uz trun horor atmosfere) darovala je ovoj epizodi svežinu koja svakako prija i današnjim čitaocima.

Prentisov crtež i kadriranje izuzetni su a na momente maestralni. Ako je na početku rada Prentis oponašao Rejmondov rad u ovim je epizodama sve očitije da on sigurnom rukom daje sopstveni pečat stripu razvijajući ga i nadograđujući. Šezdesetak godina koje dele ovo izdanje od originalnih objavljivanja potvrđuju da je Prentisov “Rip Kirbi” i dalje dopadljivo i uzbudljivo štivo.

(“Dnevnik”, 2017.)